KILKA SŁÓW O POMIDORACH, CZ. I

Pomidory można spożywać pod wieloma postaciami, jeść prosto z krzaka, jako ketchup, dodatek do sosów, można je ususzyć, a także zrobić na ich podstawie jakże pyszną zupę pomidorową. Doskonale sprawdzają się również na kanapkach i w sałatkach. Nie tylko zaspokajają apetyt, ale także, ze względu na miąższ i dużą ilość soku, pomagają ugasić pragnienie.

Dlaczego pomidor powinien znaleźć się w każdej kuchni?

Na początek trochę historii. Pomidory zostały przywiedzione do Europy w XVI wieku przez Krzysztofa Kolumba, a do Polski sprowadziła je królowa Bona. Początkowo nie używano ich do celów kulinarnych, co więcej, uważano pomidory za rośliny trujące i uprawiano je wyłącznie w celach dekoracyjnych. Z czasem jednak zaczęto robić z nich sosy, a obecnie nie wyobrażamy sobie życia bez pomidora – składnika wielu przepysznych potraw. Wbrew pozorom, pogląd że pomidory są trujące, nie był do końca mylny, bowiem łodygi i liście pomidorów, a także niedojrzałe owoce zawierają substancję – tomatynę, która ginie w procesie dojrzewania owocu. Tomatyna jest, podobnie jak solanina zawarta w niedojrzałych ziemniakach, trującym alkaloidem, w większych dawkach mogącym powodować zatrucia pokarmowe, dlatego też do zjedzenia należy wybierać tylko dojrzałe pomidory.

Pomidory są nieocenionym źródłem witamin, pierwiastków i innych cennych składników. Kiedy mówi się o zdrowotnych właściwościach pomidorów, często chodzi o likopen, który może działać antynowotworowo.

W skład pomidorów wchodzą:

  1. Witamina C, czyli kwas askorbinowy –  średnio w 100 g świeżego pomidora znajduje się jej ok. 15 mg, co pokrywa 25% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Nawet małe dzieci wiedzą, że aby być zdrowym warto zjadać produkty zawierające witaminę C, gdyż wzmacnia ona odporność. Poza tym witamina ta usuwa wolne rodniki i pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Dodatkowo przyspiesza gojenie się ran, większa dotlenienie skóry oraz wzmacnia drobne naczynia krwionośne.
  2. Witamina E – nazywana jest również witaminą młodości, ze względu na swoje właściwości. Mianowicie witamina ta jest silnym przeciwutleniaczem, więc przeciwdziała starzeniu się organizmu. Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym, neutralizuje wolne rodniki, w wyniku czego czemu może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka zachorowalności na raka, w szczególności raka wątroby. Ponadto zapobiega chorobom serca, obniża poziom cholesterolu zmniejszając ryzyko miażdżycy, działa korzystnie na skórę oraz oczy.
  3. Witamina A – ma pozytywny wpływ na wzrok, a także sprzyja utrzymaniu właściwej kondycji skóry, włosów i paznokci.
  4. Witaminy z grupy B – pozytywnie wpływają na układ nerwowy, metabolizm cukru oraz na poziom cholesterolu we krwi. W pomidorze znajdziemy:
    – witaminę B1, która przyspiesza gojenie się ran, a jej niedobór może powodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego,
    – witaminę B2, w organizmie człowieka bierze udział w metabolizmie,
    – witaminę B6, która przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, zwiększa odporność, a także zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych; jej brak wpływa na zaburzenia pracy serca.
  5. Witamina K – ma właściwości regulujące krzepliwość krwi. Wpływa również na prawidłowy rozwój kości u dzieci.
  6. Sód – należy do elektrolitów. Sód przyczynia się do prawidłowej pracy serca, a także do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego.
  7. Żelazo – jest składnikiem hemoglobiny, która transportuje tlen w organizmie człowieka. Dodatkowo żelazo wpływa korzystnie na  układ odpornościowy, włosy, skórę oraz paznokcie.
  8. Potas – działa moczopędnie, co sprzyja usunięciu nadmiaru wody z organizmu, a także obniża ciśnienie krwi. Dodatkowo reguluje pracę serca oraz jest wskazany w sytuacjach stresogennych. Poza tym pozwala na wydalenie z organizmu szkodliwych soli, które powodują m. in. skurcze mięśni. Potas poprawia również funkcjonowanie mózgu, poprzez polepszenie jego zaopatrzenie w tlen.
  9. Beta-karoten – należy do grupy karotenoidów, czyli silnych przeciwutleniaczy, które przyczyniają się do neutralizowania wolnych rodników, a co za tym idzie – obniżają ryzyko zachorowalności na raka. Beta – karoten jest odpowiedzialny za wytwarzanie witaminy A. Choć najbardziej chyba słynie z tego, że przyspiesza opalanie.
  10. Likopen – należy do grupy karotenoidów i jest to barwnik nadający pomidorom czerwoną barwę. Likopen jest bardzo silnym antyutleniaczem i substancją, którą trzeba dostarczyć do organizmu człowieka z zewnątrz, ponieważ sam nie jest w stanie jej wytworzyć. Barwnik ten przyczynia się do zmniejszenia ryzyka zawału serca, a także rozwoju miażdżycy, dzięki zdolności modulowania metabolizmu cholesterolu. Substancja ta przeciwdziała również rozwojowi raka głównie prostaty, ale także żołądka, jelita grubego, płuc oraz piersi. Likopen jest łatwo przyswajalny przez organizm człowieka, a dodatkowo przyswajalność ta zwiększa się, jeśli do przetworów z pomidorów dodamy odrobinę tłuszczu, najlepiej oliwy z oliwek.
  11. Błonnik – daje uczucie sytości oraz poprawia przemianę materii.
  12. Kwas foliowy – szczególnie istotny dla kobiet w ciąży, ponieważ zapobiega rozwojowi wad cewy nerwowej.
  13. Cholina – wpływa na poprawę pracy mózgu, pomaga w nauce i zapamiętywaniu. Korzystnie wpływa także na sen.

Oprócz tego w pomidorach możemy znaleźć: magnez, mangan, miedź, biotynę, a także brom, który koi nerwy.

Kilka informacji o likopenie

Wraz z obróbką termiczną likopenu zwiększa się jego zawartość w produkcie, a także jego przyswajalność. Lepiej więc spożywać ketchup, przecier, czy sos pomidorowy niż surowe warzywo. Zwiększona przyswajalność wynika z zerwaniu niektórych wiązań chemicznych, podczas poddania go obróbce termicznej. Likopen jest substancją rozpuszczalną w tłuszczach, a więc aby zwiększyć jego przyswajalność przez organizm człowieka, warto dodać do gotowania odrobinę oliwy z oliwek, czy też innych tłuszczy.

Spożywanie pomidorów i przygotowanych z nich produktów powinno być szczególnie ważne dla mężczyzn. Likopen bowiem zmniejsza zachorowalność na raka prostaty. Obniżenie ryzyka może wynosić nawet do 50%, przy regularnym stosowaniu produktów z pomidorów, najlepiej częściej niż 2 razy w tygodniu. Likopen zmniejsza także zachorowalność na raka innych narządów.

Nie tylko pomidory są źródłem cennego likopenu, ale także inne czerwone warzywa oraz owoce, m.in. arbuzy, czy różowe grejpfruty.

Pomidory dla urody

Korzyści dla urody wynikają nie tylko z jedzenia produktów pomidorowych, ale także z zastosowania ich jako maseczki i inne produkty kosmetyczne. Na początek jedna zawsze warto sprawdzić, czy pomidor nakładany na skórę nie działa alergizująco. Do tego wystarczy posmarować wewnętrzną stronę przedramienia niewielką ilością soku i jeśli do godziny nie wystąpią objawy alergii, czyli zaczerwienienie, można stosować pomidory w celach kosmetycznych. Pomidory mają wiele właściwości, m. in. nawilżają, odświeżają, ujędrniają i rozświetlają skórę, a także łagodzą objawy trądziku.

Zastosowanie w domowych maseczkach:

  • Pomidory można stosować, aby ukoić nerwy. Wystarczy przetrzeć twarz plasterkiem pomidora, a gdy  skóra już wyschnie, należy zmyć twarz letnią wodą.
  • Warzywa można także rozdrobnić na papkę i  nałożyć na twarz oraz szyję na ok 10 min.
  • Można zastosować maseczkę ściągającą mieszając pomidor z sokiem z jednej cytryny. Warto ją nałożyć na twarz na około 15 min.. Taka maseczka będzie idealna dla tłustej cery.
  • Pomidory można połączyć również z płatkami owsianymi, w takiej ilości, aby powstała papka, po czym trzymać na twarzy około 15-20 min.

Zastosowanie w kosmetykach

Pomidory wykorzystywane są również często jako dodatek do kosmetyków, które możemy kupić na co dzień w drogeriach. Ze względu na dużą zawartość potasu pomidory wykorzystywane są do produkcji preparatów antycellulitowych.

Już niedługo pojawi się druga część, a tymczasem życzę przyjemnego zajadania się pomidorami!